Neye niyet, neye kısmet

“Iki kez yaşa, bir kez sev” filmindeki karakterlerden biri Felipe. Babası alzheimer olan ve her şeyi kontrol altında tutmaya çalışan Julia’nın eşi. Felipe yaşam koçu, ama en çok da kendisi bocalıyor hayatla ilgili, eşini aldatıyor. Julia, bu durumu öğrense de evliliğini devam ettirmek adına görmezden geliyor. Ama sonunda durumla yüzleşiyorlar. En büyük soru “Neden?” tabii, Julia’dan. Işte burada Felipe niyet ve amaç arasındaki farkı vurguluyor. Aslında niyetim seni aldatmak değildi, ama beni yakalayıp boşaman için bunu yaptım diyor, amacım boşanmaktı.

Niyet ve amaç arasındaki fark konusunda kafam karıştı ya, interneti karıştırdım. Diyanet Vakfı Islam Ansiklopedisi şöyle diyor: “Kalbin hemen veya sonucu itibariyle maksada uygun bulduğu, yani bir yarar sağlayacağına yahut bir zararı savacağına hükmettiği fiile yönelmesi.” Öyle ya, namaz kılmaya da “Allah rızası için” diyerek başlamıyor muyuz? Yoksa şimdilerde olduğu gibi gösterişe dönüşmesi işten bile değil.

Yasalar açısından da niyet ile amaç arasındaki ilişki önem taşıyor. Ceza hukukunda niyet terimi “yasalarca izin verilmeyen, belirli bir şekilde hareket etmek için kasıtlı sebep ve bilinen çaba” olarak açıklanıyor. Amaç ise “kişiyi bir şeyler yapmaya ya da yapmamaya iten sebep” olarak tanımlanıyor. Dolayısıyla motivasyon unsurunun ne olduğu alınan cezayı etkiliyor. 

Bugünlerde yoğun bir seçim telaşı var. Adeta bir yarış. Bazı adaylar bu uğurda milletvekili olsalar bile kazanamayacakları kadar para harcıyor. Neden acaba diye sorası geliyor insanın. Hele geçmişte servetini defalarca katlayan örneklere bakınca daha bir düşünüyor. Sonra, seni mi iş sahibi yapacak kendi eşini dostunu mu? Vatan onun için ne anlam taşıyor? Yapraklarımızı sulayıp, köklerimizi kurutuyor olabilir mi? Bize vekalet etmeye aday olan insanların amacını gerçekten iyi anlamamız gerekiyor. Yapılanlar, yapılacağı vaat edilen şeyler hangi amaca hizmet ediyor, bilmek hakkımız. 

Hiç unutmamamız gereken bir detayın da altını çizmek gerekiyor. Devlet biziz, hükümet bizim görev verdiğimiz bir kurum. Milletvekilleri de adı üzerinde, vekilimiz. Bizim amacımıza hizmet edip etmediklerini sorgulamak en doğal hakkımız. 

Dilimiz çok zengin, her deyimi bir kıssadan hisse. Maksat muhabbet, kahve bahane deriz ya. Bu yazılar da öyle; maksat paylaşmak, muhabbetle…

Sevgiyle kalın.