Mülteci kampında “kamishibai”

Benim adım İrfan dedi. Anlamını biliyor musun diye sordum. Bilmiyordu tabii, nasıl bilsin? Daha öğrenmeye fırsat bulamadan, çocuk yaşta yollara düştü. Ailesiyle ortadoğunun sönmeyen yangınından kaçıp Belçika’ya geldi.

Bizim çocukluğumuzda mantarlı tabancalar vardı. Sonra “çatapat”lar, taşa sürtünce kıvılcım ve ses çıkaran. Bir de karpit patlatırdık. Ne heyecan!… Teksas Tommiks kitaplarında gördüğümüz heyecanı, sessiz ve sakin sokaklarımızda yaşamaya çalışırdık.

Ama savaşın içine doğmuş ya da orada yetişmiş çocuklar için bu sesler iyi şeyler çağrıştırmıyor. Korku var, saklanma var, kaçış var. En güçlü bildikleri ana-babalarının yüzlerinde gördükleri çaresizlik var.

Belçika’da ziyaret ettiğimiz Ranst mülteci kampında işte bu çocuklar vardı. Ya da göreceli olarak şanslı olanları. Zira buraya kadar gelebilmişler ve en temel haklarını güvence altına almışlar; yaşamak!…

Bizim coğrafya tabii, toprak çekiyor. Bizim gibi koşuyorlar, bizim gibi şakalaşıyorlar, bizim gibi itişip kakışıyorlar. İsimler tanıdık; Hüseyin, İrfan, Muhammed… İrfan, isminin anlamını memleketinden uzakta yabancı bir ortamda, kendisi de gurbette olan bir Türk amcadan öğrendi.

Belçika’da mülteci rakamı bizdeki gibi değil tabii. 2018 yılında hepsi 23.443 başvuru olmuş. İlk üç sırada Suriye, Filistin ve Afganistan’dan gelenler var. Sürekli yeni barınma alanları oluşturuluyor.

Mülteci kamplarında pek çok gönüllü faaliyeti de yapılıyor. Bunlardan birisi de De Verhalenweverij derneğinin çocuklar için gerçekleştirdiği “kamishibai” etkinliği. Çocuklar kendi hikayelerini bir boş karton üzerine ister çizerek ister gazete ve dergilerden resimler kesip yapıştırarak görselleştiriyorlar. Sonra da televizyon ekranı gibi kestikleri bir kutuda kaydırarak anlatıyorlar.

Derneğin adı aslında yaptığı işi anlatıyor. Verhalenweverij, hikaye anlatımı anlamına geliyor. Kamishibai haricinde de çocuklarla kitaplardan hikayeler okuyorlar, karşılıklı anlatıyorlar. Maksat onlara kendilerini ifade etme alışkanlığı kazandırmak ve özgüvenlerini canlandırmak. Bir de ülke çapında kitap toplama kampanyası yaparak, mülteci merkezlerine kütüphane ya da kitap köşeleri kazandırıyorlar.

Çocukların gözlerindeki ışık gelecek için ümit vaad ediyor. Bir tohum, bir çiçek.. Bir çiçek, bir çiçek bahçesi…

Faaliyeti gösteren fragmanı ekteki videoda izleyebilirsiniz.

Sevgiyle kalın.